ناگفته‌هایی درباره ختنه نوزاد؛ از قبل تا مراقبت‌های بعد از آن

ختنه نوزاد، به قول معروف شتری است که در خانه هر پسر تازه به دنیا آمده‌ای می‌نشیند و از آن راه فراری نیست! هرچند که امروزه درصد اندکی از خانواده‌ها از انجام این جراحی خودداری می‌کنند و بی‌خیالش می‌شوند، اما هنوز هم بیشتر از 90 درصد پسرها در ایران، ختنه را پشت سر می‌گذارند. به علاوه، این را هم نباید فراموش کرد که ختنه نوزاد، از واجبات دین اسلام است و به طبع، انجام آن ضروری است.

ختنه کردن نوزاد، همیشه برای مادران سرتاسر ترس و اضطراب است؛ به هر حال سخت است که یک مادر، جراحی شدن فرزندش را ببیند، به خصوص آن هم در اولین روزهای زایمان که از لحاظ، شکننده است. ما در این مقاله از مجله «کارینو کیدز» قصد داریم تا هر آنچه که لازم است را درباره ختنه نوزاد، به شما آموزش دهیم. از فواید ختنه و مراقبت بعد از آن گرفته تا زمان مناسب برای انجام ختنه و عوارض آن، همه و همه را در این مقاله، پیدا خواهید کرد.

کارینو کیدز عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی می باشد و همچنین دارای مجوز نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن و تجارت می باشد؛ و شما مشتریان عزیز با خیال راحت می توانید از ما خرید کنید.

ختنه چیست؟

به طبع همه ما می‌دانیم ختنه چیست! این عملی جراحی کوچک، بیشتر از صدها سال است که انجام می‌شود و به طبع همه از چیستی آن خبر دارند، اما بگذارید در این بخش، نگاهی دقیق‌تر و با جزییات بیشتر به آن داشته باشیم.

شکل اصلی آلت تناسلی مردانه در هنگام تولد، به گونه‌ای است که در قسمت بالایی آن، پوستی اضافه وجود دارد و این پوست کشیده شده و می‌تواند روی آلت را بپوشاند. در طی انجام جراحی ختنه کردن نوزاد، پوست این قسمت برداشته می‌شود. با برداشته شدن این پوست، دیگر هیچ پوششی روی آلت نخواهد بود و این موضوع می‌تواند از چند جهت، بسیار مفید باشد. در بخش‌های بعدی، از فواید ختنه نوزاد نیز خواهیم گفت.

دیگر همه می‌دانیم که انجام ختنه نوزاد، یکی از واجبات دین اسلام است و انجام آن ضروری است. به علاوه، جالب است بدانید که در دین یهود نیز این عمل انجام می‌شود. حتی فراتر از آن، در بعضی از کشورهای اروپایی نیز ختنه به درخواست والدین، صورت می‌گیرد.

فرایند ختنه کردن چگونه است؟

برای ختنه نوزاد، مراکز زیادی وجود دارد، هم کلینیک، هم بیمارستان و هم در مطب شخصی پزشک، می‌تواند این جراحی را انجام داد. اما خب بهتر است که قبل از ختنه کردن، تحقیق کنید و بهترین مراکز را پیدا کنید و از مراجعه به دکترهای پیر هفتاد ساله خودداری کنید!

فرایند جراحی ختنه، چندان پیچیده نیست و چندان هم طول نمی‌کشد. پزشک متخصص، در ابتدا ناحیه مورد نظر را ضدعفونی می‌کند و سپس با استفاده از داروهای بی‌حسی، آن ناحیه را برای شروع جراحی، آماده می‌کند. بهتر است که درباره استفاده از داروهای بی‌حسی نیز تحقیق کنید؛ معمولا برای ختنه نوزاد از پمادهای بی‌حسی استفاده می‌شود تا کمترین عوارض ممکن را به همراه داشته باشد.

بعد از اینکه ختنه کردن نوزاد تمام شد، پزشک ناحیه را با گاز پانسمان کرده و روی آن حلقه‌ای پلاستیکی قرار می‌دهد تا از تماس آلت با لباس، جلوگیری کند. والدین بهتر است که در طول عمل، فرد دیگری را همراه خود داشته باشند تا کمک حالشان باشد.

زمان مناسب برای ختنه نوزاد

به همین دلیل است که پزشکان بهترین زمان ختنه کردن نوزاد پسر را در دوران نوزادی، و به خصوص از 1 الی 3 ماهگی معرفی کرده‌اند؛ در این دوران، نوزاد به خوبی رشد یافته و آلت تناسلی او نیز برای انجام ختنه، آماده است. در این دوران، نقاهت بعد از ختنه، آسان‌تر و کم‌دردسرتر خواهد بود.

بهترین زمان ختنه نوزاد، بدون شک دوران نوزادی اوست؛ ختنه نوزاد، اگر در سنین بالاتر، مثلا 2 یا 3 سالگی و یا حتی بالاتر انجام شود، نه تنها بسیار سخت‌تر بوده و روند نقاهت پرچالش‌تری خواهد داشت، بلکه می‌تواند از نظر ذهنی و روانی نیز بر روی کودک آثار مخربی بر جای بگذارد. برخی از محققان، در طی پژوهش‌هایی که انجام داده‌اند، آثار ختنه در سنین بالاتر را با تاثیر تجاوز، یکی دانسته‌اند.

اگر ختنه نوزاد در دوران نوزادی انجام نشود، باید آن را به دوران بعد از 18 سالگی موکول کرد. در این زمان نیز تصمیم برای انجام ختنه، باید بنا بر صلاحدید خود فرد باشد. گفتنی است که انجام ختنه در این دوران، بسیار سخت‌تر بوده و نیاز به بیهوشی دارد و دوران نقاهت پس آن نیز حدود 3 هفته به طور خواهد انجامید.

ختنه به چند روش انجام می‌شود؟

سوال دیگری که اکنون پیش می‌آید، این است که اصلا انواع روش های ختنه کردن چیست؟ در جواب باید گفت که بهترین روش ختنه از نظر طب سنتی، همان روش‌های قدیمی است، اما خب با توجه به پیشرفت علم، روش‌های تازه‌تر و کم‌عوارض‌تر و موثرتری نیز برای ختنه، معرفی شده است.

از انواع روش های ختنه کردن نوزاد، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1- روش جراحی

قدیمی‌ترین روش برای ختنه کردن نوزاد، که در آن پزشک پوست اضافی نوک آلت را بریده و سپس ناحیه را بخیه می‌زند. این روش عوارض زیادی دارد و حتی گاهی به دلیل بی‌احتیاطی پزشک، باعت می‌شود که آلت، شکل طبیعی بعد از ختنه نداشته باشد و دچار اشکالات متعدد از جمله چسبندگی مجرای ادرار و… شود. این روش برای جلوگیری از خونریزی، نیاز به بخیه یا سوزاندن دارد و در کل برای نوزاد، بسیار دردناک است.

2- روش حلقه

به نسبت روی قبلی، ختنه به روش حلقه، مدرن‌تر بوده و صد البته، عوارض کمتری را به همراه دارد. روش حلقه، بهترین روش ختنه نوزاد است و در آن، حلقه تنگی را به دور آلت نوزاد می‌اندازند و سپس آن را با نخ مخصوص، محکم می‌بندند، به طوری که خون به قسمت بالایی پوسته اضافی نرسد. این پوستی بعد از گذشت 5 الی 8 روز، خشک شده و افتد؛ درست شبیه به بند ناف. بهترین زمان ختنه با حلقه در حدود 40 روزگی است. هرچند که این روش عوارض کمتری نسبت به جراحی دارد، اما باز هم می‌تواند گاهی اوقات موجب عفونت و یا التهاب شود.

3- روش لیزر

یکی دیگر از روش‌های مدرن برای ختنه کردن نوزاد، ختنه با لیزر است. این روش به نسبت دو روش قبلی، بسیار جدیدتر است، اما اساس آن، درست شبیه به روش جراحی است؛ با این تفاوت که در این روش، به جای استفاده از تیغ یا قیچی جراحی، از دستگاهی لیزری برای بریدن پوسته بالای آلت استفاده می‌شود. این روش به نسبت جراحی، درد کمتری دارد، نیازی به بخیه ندارد و به دلیل آنکه لیزر بعد از برش پوست را می‌سوزاند، خونریزی هم ندارد.

4- روش کلیپس نقره‌ای

و اما جدیدترین روش ختنه نوزاد، روشی است که در آن، دستگاهی را به اسم کلیپس نقره‌ای، روی آلت نوزاد قرار می‌دهند و از همین روی، چنین نامی را به این روش داده‌اند. در این روش چنان که گفتیم، دستگاه کلیپس نقره‌ای را روی آلت قرار می‌دهند و این دستگاه، پوست اضافی روی آلت را برش داده و بعد از آن، تنها یک با یک پانسمان کوچک، ناحیه را می‌بندند. استفاده از این روش، به دلیل عوارضی که به دنبال دارد و به دلیل محدودیت استفاده از آن برای هر نوزاد، چندان توصیه نمی‌شود.

بند ناف نوزاد هم درست ختنه کردن، دردسرهای خاص خودش را دارد. حال که حرفش به میان آمده، توصیه می‌کنیم که مقاله «بند ناف نوزاد» را هم مطالعه فرمایید.

فواید ختنه کردن نوزاد

امروزه با توجه به گسترش گردش اطلاعات در فضای مجازی، فواید ختنه نوزاد بر کسی پوشیده نیست. بسیاری از افراد اینطور فکر می‌کنند که چون ختنه یک ضرورت مذهبی است، ممکن است هیچگونه فایده‌ای را به همراه نداشته باشد، اما تحقیقات بسیاری ثابت کرده‌اند انجام ختنه برای نوزاد، می‌تواند از جهات مختلفی، اتفاقا بسیار هم مفید باشد.

از جمله فواید ختنه نوزاد از نظر علمی ثابت شده‌اند، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

5- اگر تا 72 ساعت بعد از تولد انجام شود، شانس ابتلا به عفونت ادراری تا حد بسیار زیادی، کاهش پیدا می‌کند.

6- احتمال ابتلا به بیماری‌های جنسی مثل «STI» در سنین بزرگسالی، با انجام ختنه، کاهش پیدا می‌کند.

7- ختنه، میزان انتقال ویروس HIV را حدود 60 درصد و انتقال ویروس HPV را حدود 30 درصد کاهش می‌دهد.

8- حفظ بهداشت و تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی در افرادی که ختنه شده‌اند، بسیار آسان‌تر است و باکتری کمتری در ناحیه تناسلی افراد ختنه شده رشد می‌کند.

9- همین موضوع، باعث می‌شود که از بروز بیماری‌های ثانویه نیز جلوگیری شود.

10- افرادی که ختنه شده‌اند، کمتر در معرض ابتلا به بیماری پوستی «فمیوز» قرار می‌گیرند.

11- به علاوه، ختنه احتمال ابتلا به سرطان بیضه را در مرد، و ابتلا به سرطان دهانه رحم را در شریک جنسی مرد، کاهش می‌دهد.

عوارض و مضرات ختنه

حال که فواید ختنه را برایتان گفتیم، اکنون بهتر است که از خطرات ختنه نوزاد نیز برایتان حرف بزنیم. بدون شک در کنار فوایدی که این جراحی به همراه دارد، باید انتظار عوارض و مضراتی را نیز داشت.

از جمله شایع ترین عوارض پس از ختنه، می‌توان به عفونت، خونریزی، درد و یا التهاب اشاره کرد. این موارد ممکن است در حین عمل، و یا بعد از آن و در دوره نقاهت رخ دهد و خب در بسیاری از موارد، کاملا مورد انتظار است. اما عوارض نادر بعد از ختنه را نیز باید در ذهن داشت، هرچند که احتمال بروز این عوارض حدود 0.2 درصد تا 5 درصد است.

از جمله عوارض نادر نیز می‌توان به چسبندگی مجرای ادرار و یا بد شکل شدن آلت تناسلی بعد از رشد کامل، اشاره کرد. خلاصه اینکه مهم‌تر از هر چیز، توجه به نشانه های عفونت بعد از ختنه با حلقه و یا جراحی، بسیار اهمیت دارد.

مواقعی که باید به پزشک مراجعه کنید، بعد از مشاهده عوارض و علائم زیر است:

• قرمزی و التهابی که بهبود پیدا نمی‌کند و بیشتر می‌شود
• ورم بعد از ختنه با بخیه که به مرور زمان بهتر نمی‌شود
• چرک و ترشحات زرد بعد از ختنه در ناحیه جراحی، یا بوی بد
• خونریزی ممتد و غیرطبیعی که در کل پوشک پخش شده باشد
• تب کردن نوزاد، که ممکن است نشانه عفونت داخلی باشد

عفونت بعد از ختنه نوزاد

عفونت، از جمله عوارض نادر بعد از ختنه است و معمولا در اثر عدم رعایت بهداشت در هنگام جراحی و یا بعد از آن، اتفاق می‌افتد. این عفونت هم می‌تواند بعد از جراحی با روش سنتی و هم بعد از روش مدرن حلقه مشاهده شود. مهم است که نشانه های عفونت بعد از ختنه با حلقه و یا روش سنتی را بشناسیم.

علائم و تشخیص عفونت ختنه کار آسانی است و با مشاهده برخی از علائم، می‌توان به وجود آن پی برد، اما همیشه بهترین راه برای تشخیص دقیق و قاطع، مراجعه به پزشک است. در هنگام مشاهده و تشخیص علائم عفونت ختنه، باید توجه داشت که لایه سفید بعد از ختنه را نباید با عفونت اشتباه گرفت؛ این لایه سفید بخشی از فراید طبیعی ختنه بود، جای نگرانی ندارد.

نشانه های عفونت بعد از ختنه، به شرح زیر هستند:

• تب، قرمزی و التهاب، به عنوان اولین نشانه‌ها
• تب و بالا رفتن دمای بدن نوزاد، به عنوان نشانه ثانویه
• و یا مشاهده ترشحات زرد بعد از ختنه

در صورت مشاهده علائم بالا، لازم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. ممکن است پزشک در چنین مواردی، مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف آنتی بیوتیک بعد از ختنه و مراقبت های آن، فقط و فقط باید به دستور پزشک باشد.

تب نوزاد ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و از جمله این دلایل، واکسن است. اگر می‌خواهید در این باره بیشتر بدانید، مطالعه مقاله «علت تب نوزاد بعد از واکسن» را پیشنهاد می‌کنیم.

نکاتی برای قبل از ختنه نوزاد

مراقبت‌های بعد از ختنه کردن یک طرف است و مراقبت‌ قبل ختنه نوزاد نیز یک طرف. بسیاری از مادران می‌پرسند که قبل از ختنه نوزاد چه کنیم؟ جواب به این سوال هرچند ساده است، اما اهمیت بسیاری دارد:

مهم‌ترین چیزی که قبل از ختنه نوزاد اهمیت دارد و باید بیشتر از هر چیز دیگر به آن اهمیت دارد، آمادگی ذهنی والدین و به خصوص مادر است. مادر بعد از زایمان، از لحاظ عاطفی بسیار شکننده است و شاید ختنه از نظر روانی، بیشتر از هر چیز روی مادر تاثیر بگذارد. از همین روست که می‌گوییم باید قبل از هر چیز، آمادگی و آرامش روانی داشته باشید.

سپس، بهتر است که این موارد را یک به یک اجرا کنید:

• از سلامت فرزند خود اطمینان کامل داشته باشید.
• بهتر است قبل از جراحی، نوزاد ادرار کند تا از سلامت مجاری ادراری او نیز اطمینان داشته باشید.
• حداقل یک ساعت قبل از شروع فرایند ختنه، به نوزاد شیر دهید تا نوزاد سیر و آرام باشد.
• پوشک اضافی، پتو، پستانک نوزاد و قنداغ نیز بهتر است که همراه خود داشته باشید.
• بهتر است مدتی قبل از عمل در محل حاضر باشید تا میزان استرس و اضطراب شما کمتر شود.

خرید پتو نوزاد به عنوان یکی از اقلام بسیار ضروری سیسمونی، گاه می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد. برای رفع مشکل در باب همین موضوع، ما مطالعه مقاله «راهنمای خرید پتوی نوزاد» را پیشنهاد می‌کنیم.

مراقبت های لازم بعد از ختنه

درست به اندازه مراقبت‌های پیش از ختنه، مراقبت بعد از ختنه نوزاد نیز اهمیت دارد و مهم است. روند بهبودی پس از انجام ختنه در نوزادان، حدود 7 الی 10 روز طول می‌کشد و در طول این مدت، مراقبت از زخم پس از انجام ختنه، احتمال خونریزی و عفونت را کاهش می‌دهد و سلامت نوزاد را تضمین می‌کند.

در رابطه با مراقبت های بعد از ختنه، بهتر است که نکات زیر را به یاد داشته باشید:

• مراقبت از محل ختنه

بعد از اینکه ختنه انجام شد، معمولا با گاز مخصوص، محل را پانسمان می‌کنند تا از تماس زخم با لباس یا پوشک، جلوگیری شود. در این مورد، توجه به نکات زیر، ضروری است:

• بعد از تعویض پوشک، گاز پانسمان را نیز تعویض کنید.
• ترجیحا پوشک به تن نوزاد نکنید، و لباس راحتی به تنش بپوشانید.
• بعد از هربار شتسشوی محل، از پماد بعد از ختنه استفاده کنید.

• شستشو و حمام بعد از ختنه

از نظر پزشکی، حمام کردن کودک پس از انجام ختنه، چندان توصیه نمی‌شود و بهتر است که در چند روز اول، نوزاد را فقط با دستمال مرطوب یا اسفنج خیس، تمیز نمایید. توجه کنید که شستن ناحیه تناسلی پسران ختنه شده، تا زمانی که علائم بهبودی مشاهده نشده باشد، چندان جایز نیست. بعد از مشاهده علائم بهبودی هم شستشو تنها باید با آب گرم و به آرامی انجام شود و زمانی که ناحیه ختنه کاملا خوب شد، می‌توان از صابون استفاده کرد.

حمام کردن نوزاد اصول خاص خودش را دارد و باید با دقت فراوان انجام شود، توصیه می‌کنیم مقاله «حمام کردن نوزاد» را در این مورد، مطالعه نمایید.

هزینه ختنه نوزاد چقدر است؟

هزینه ختنه نوزاد بسیار متنوع است و نمی‌توان عدد و مقدار ثابتی برای آن بیان کرد. در این میان، سه عامل بر هزینه ختنه کردن تاثیر دارد:

• اول، سن نوزاد،
• دوم، روشی که برای ختنه کردن به کار می‌رود،
• سوم، شهر و محل ختنه نوزاد

هرچقدر که نوزاد کوچکتر باشد، مثلا اگر بین یک تا سه ماهش باشد، هزینه ختنه کمتر است. هزینه ختنه نوزاد بالاتری از یک سال معمولا بیشتر است و با بالا رفتن سن، این هزینه افزایش هم پیدا می‌کند. به علاوه، اگر آلت نوزاد دچار مشکلات خاصی باشد هم، باز ممکن است در هزینه آن تاثیر داشته باشد.

به علاوه، این هزینه شهر به شهر نیز ممکن است متغیر باشد. در مراکز استان و به خصوص تهران، این هزینه معمولا بیشتر است. تجربه دکتر متخصص و یا انجام ختنه در بیمارستان، کلینیک، و یا مطب هم ممکن است رنج قیمتی متفاوتی را ایجاد کند.

سخن پایانی

این مقاله توسط تیم تحریریه کارینو کیدز برای شما عزیزان آماده شده است. فروشگاه آنلاین کارینو کیدز در زمینه خرید سیسمونی، خرید لباس نوزاد ، ست بیمارستانی نوزاد و تمام مایحتاج نوزاد فعالیت می کند.

سوالات متداول