چرا صورت نوزاد جوش می‌زند؟

والدینی که تازه چند ماه است فرزند خود را به آغوش گرفته‌اند، بدون شک این سوال را زیاد از خود خواهند پرسید: چرا صورت نوزاد جوش می‌زند و علت جوش صورت نوزاد چیست؟

در جواب باید اینطور گفت که جوش زدن صورت نوزاد در ماه‌های ابتدایی تولد، امری است کاملا رایج و طبیعی، بسیاری از نوزادان، در چند ماهه اول بعد از تولد، ممکن است دچار انواع جوش و اگزما و میلیا شوند، اما در اکثر مواقع، این مشکل پوستی چندان جدی نبوده و به خودی خود، رفع می‌شود.

مادران در چند ماه ابتدایی تولد فرزندشان، بسیار حساس و وسواسی هستند و ممکن است با مشاهده این دست از عوارض پوستی، حتی با مشاهده جای نیش پشه دچار نگرانی شوند!

امروز در این مقاله از «کارینو کیدز» قصد داریم تا درباره این موضوع مهم، یعنی جوش صورت نوزاد، علل بروز آن، درمان و البته راهکارهای پیشگیری از آن، برای شما صحبت کنیم. پس تا انتهای این مقاله، همراه ما باشید.

حرف از جای نیش پشه که به میان آمده، توصیه می‌کنیم که مقاله «درمان جای نیش پشه در نوزادان» را مطالعه فرمایید. در این مقاله، برای کاهش التهاب و خارش ناشی از این عارضه راهکارهای مفیدی را ارائه داده‌ایم.

جوش صورت نوزاد چیست؟

همانطور که در مقدمه به آن اشاره کردیم، جوش زدن صورت نوزاد و آن هم بعد از چند روز پس از تولد، امری است کاملا طبیعی و اکثر نوزادان، به آن دچار می‌شوند. این عارضه «Neonatal acne» نام دارد؛

معمولا بعد از چند روز پس از تولد بروز پیدا کرده و نهایتا تا 3 ماهگی، خود به خود درمان و رفع می‌شود. این عارضه پوستی که با نام آکنه نوزادی نیز شناخته می‌شود، بنا بر آمار، در بیشتر از 20 درصد از نوزادان تازه متولد شده، قابل مشاهده است.

پزشکان هنوز که هنوزه، علت جوش صورت نوزاد یا آکنه نوزادی را به درستی درک نکرده‌اند و نمی‌توانند قاطعانه درباره دلایل بروز آن نظر بدهند. اما خب با توجه به موارد مشاهده شده، این عارضه کاملا طبیعی است و بعد از سه ماهگی، کاملا برطرف می‌شود.

 چه زمانی باید برای جوش نوزاد به پزشک مراجعه کنید؟

در جواب باید بگوییم تنها در صورتی که این جوش نوزادی تا بعد از سه ماهگی نیز باقی بماند یا بعد از آن زمان تازه بروز پیدا کند، آن زمان لازم است که این عارضه را جدی گرفت و به پزشک، مراجعه کرد.

جوش‌هایی که بعد از سه ماهگی ظاهر می‌شوند، «Infantile acne» نام دارند؛ معمولا تا حدودی متورم‌تر و ملتهب‌تر هستند و ممکن است چرکی هم باشند. به علاوه، ماندگاری آن‌ها نیز بالاتر است.

ویژگی‌های ظاهری جوش صورت نوزاد

قبل از آنکه به سراغ بررسی علت جوش زدن صورت نوزاد برویم، بهتر آن است که با ویژگی‌های ظاهری این عارضه، آشنا شویم. آگاهی نسبت به ظاهر جوش صورت نوزاد، کمک می‌کند که بتوانیم تشخیص دهیم این جوش از چه نوع است، چه علتی ممکن است داشته باشد و درمانش چگونه است.

در ادامه، با ویژگی‌های ظاهری و علائم جوش صورت نوزاد، آشنا خواهیم شد:

آکنه نوزادی زیر 3 ماهگی

این نوع از جوش صورت نوزاد، به صورت برآمدگی‌های سرخ رنگ است و بیشتر در صورت نوزاد دیده می‌شود؛ اما خب می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز بروز پیدا کند.

میلیای نوزادی

برخلاف نوع قبلی که برآمدگی‌ها و جوش‌ها ملتهب و به رنگ سرخ بودند، میلیای نوزادی، بیشتر به رنگ سفید است (اما با جوش چرکی فرق دارد) و بیشتر بر روی صورت، اطراف پیشانی، روی گونه و دور دهان بروز پیدا می‌کند.

میلیا در حقیقت پوست مرده‌ای است که به شکل برآمدگی‌های جوش مانند، زیر پوست جمع می‌شود. میلیای نوزادی معمولا بعد از چند هفته خود به خود ناپدید می‌شود.

آکنه نوزادی بالای 3 ماهگی

برخلاف جوش صورت نوزاد زیر سه ماه، معمولا برآمدگی‌های جوش‌های بالاتر از سه ماه، شدیدتر و ملتهب‌تر است؛ حتی گاها ممکن است در میان آن‌ها، جوش سرسفید نوزاد نیز به چشم بخورد.

این نوع نیز ممکن است در تمام نقاط بدن مشاهده شود. این جوش‌ها را باید جدی گرفت و به پزشک مراجعه کرد، زیرا بروز آن ممکن است نشان از مشکلات پوستی بعدی در بزرگسالی، داشته باشد. این نوع از جوش‌های معمولا خود به خود بهبود نمی‌یابند و نیاز به درمان دارند.

راش پوستی نوزاد

راش پوستی و آکنه صورت نوزاد، معمولا به یکدیگر بسیار شباهت دارند و ممکن است که با هم اشتباه گرفته شوند.

از نظر متخصصان، راش پوستی نوعی بثورات موقتی بر روی پوست نوزاد است که خارش و التهاب فراوانی را به همراه دارد، به صورتی که نوزاد را بی‌قرار کرده و موجب ناراحتی او خواهد شد. تشخیص تفاوت راش نوزادی و آکنه، بهتر است از جانب پزشک متخصص انجام پذیرد.

اگزمای نوزادی

اگزما نیز یکی دیگر از عارضه‌های پوستی شایع در نوزادان است که درست مثل راش، ممکن است ایجاد ناراحتی نماید.

اگزما دردناک است قرمزی پوست و التهاب فراوانی به دنبال دارد، به علاوه خارش نیز داشته و ممکن است موجب بی‌قراری نوزاد، تب و یا گریه‌های بی‌دلیل و… شود. اگزمای نوزادی نیز باید توسط پزشک تشخیص داده شود و مورد درمان سریع قرار بگیرد.

بررسی علل جوش صورت نوزاد

چنان که در بخش‌های پیشین گفتیم، علت اصلی جوش صورت نوزاد، هنوز برای پزشکان مشخص نیست و متخصصان نمی‌دانند که اصلی‌ترین علت بروز این عارضه چیست. به همین دلیل، ممکن است به دنبال این مسئله، درمان جوش صورت نوزاد نیز تا حدودی مشکل باشد.

اما ادعای بالای، دلیل نمی‌شود که علت جوش و قرمزی صورت نوزادان به صورت احتمالی، بررسی نکنیم. در اصل، پزشکان چند دلیل احتمالی برای جوش و آکنه نوزادی، برشمرده‌اند که در ادامه، هر یک را برشمرده و توضیحاتی برای آن‌ها، ارائه خواهیم داد.

علل و دلایل هورمونی

یکی از چند علت جوش زدن صورت نوزاد، می‌تواند به دلایل هورمونی باشد. هورمون‌ها، در هر سنی می‌توانند به جوش و آکنه روی صورت و بدن، منجر شوند. اما در نوزادان، نه هورمون‌های بدن خودشان، بلکه علت اصلی، از جانب هورمون‌های بدن مادر است.

تغییرات هورمونی در چند هفته پایانی بارداری، می‌تواند از طریق جفت، روز نوزاد نیز اثر گذاشته و بعد از تولد، موجب بروز آکنه نوزادی شود.

اگر جوش صورت نوزاد تا بعد از سه ماهگی هم ادامه یابد یا بعد از آن تازه بروز پیدا کند، دیگر پای هورمون‌های بدن مادر در میان نیست، بلکه علت، هورمون‌های بدن خود نوزاد هستند.

در چنین حالتی، غدد چربی به صورت بی‌رویه رشد کرده و منجر به بروز جوش قرمز صورت نوزاد خواهد شد.

انواع عفونت‌های قارچی

گذشته از تجمع بی‌رویه چربی زیر پوست نوزاد، عفونت‌های قارچی نیز می‌توانند از علل جوش صورت نوزاد باشند. پزشکان باور دارند که برخی از انواع جوش سرسفید نوزاد، ممکن است به دلیل عفونت‌های قارچی بروز پیدا کرده باشند. بعضی اوقات، نوزاد پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک، ممکن است با این عارضه روبرو شود. این علت، نیاز به درمان خاصی ندارد و خودش بعد از گذشت 2 الی 3 هفته، خود به خود از بین خواهد رفت.

حساسیت به دارو یا غذای خاص

گاها در اثر مصرف بعضی از داروهای خاص توسط مادر و یا خود نوزاد، ممکن است بر روی صورت و یا سایر نقاط بدن، جوش و آکنه مشاهده شود.

جوش چرکی صورت نوزاد، گاهی اوقات دلیلش حساسیت به یک دارو و یا غذای خاص است. (هرچند که این علت، احتمال بسیار کمی دارد) این نوع نیز چندان جای نگرانی ندارد، اما بدون شک، مشورت با پزشک متخصص، نباید فراموش شود.

آفتاب سوختگی یا سرما و گرما

قرار گرفتن در معرض آفتاب، گرما و یا سرمای شدید نیز می‌تواند علت جوش زدن صورت نوزاد باشد. پوست نوزاد بسیار حساس است و این سه عنصر نامبرده، می‌توانند در بروز جوش و یا آکنه بسیار تاثیرگذار باشند.

توصیه می‌شود که تا قبل از شش ماهگی، نوزاد را بیرون از خانه نبرید؛ به خصوص نزدیک به ساعات ظل آفتاب یا در فصل‌های سرد. در صورت لزوم، می‌توانید با مشورت پزشک، از کرم‌های ضد آفتای ملایم و سازگار با پوست نوزاد، استفاده کنید.

بوسیدن بیش از حد نوزاد

خیلی از والدین می‌پرسند که آیا بوسیدن نوزاد باعث جوش می‌شود؟ در جواب، باید بگوییم که بله! بوسیدن نوزاد اگر بیشتر از اندازه باشد، نه تنها ممکن است موجب جوش و آکنه شود، بلکه در این ایام کرونایی، ممکن است سلامت نوزاد را نیز به خطر بیندازد.

هرچند که بوسیدن می‌تواند در رشد عاطفی و هیجانی کودک نقشی بسزا داشته باشد، اما بهتر است که این کار، فقط از جانب مادر و تنها به صورت محدود انجام بپذیرد، پس ای خوانندگان؛ بوسیدن صورت نوزاد ممنوع!

راهکارهای درمان جوش صورت نوزاد

چنان که در بخش‌های قبلی نیز به آن اشاره کردیم، جوش صورت نوزاد بعد از نهایتا تا سه ماهگی، به خودی خودی درمان می‌شود. حتی جالب‌تر آنکه جوش‌های بعد از سه ماهگی نیز ممکن است خودشان به صورتی طبیعی رفع شوند؛ هرچند که ممکن است این دوره، اندکی به طول بینجامد.

پس در این صورت، نمی‌توان راهکار خاصی را برای درمان جوش صورت نوزاد ارائه داد. حتی اگر به پزشک متخصص نیز مراجعه کنید، ممکن است تنها راهکارهایی که ادامه ذکر می‌کنیم را پیشنهاد دهد.

تمیز نگه داشتن و شستشوی مداوم صورت

یکی از راه‌های درمان جوش صورت نوزاد، شسشوی مداوم صورت با آب ولرم است. شستشوی مداوم، صورت را از هرگونه باکتری و آلودگی پاک نگه می‌دارد و به مرور زمان، می‌تواند در رفع جوش‌ قرمز صورت نوزاد، مفید باشد.

همانطور که گفتیم، تنها آب ولرم کافی است، اما با مشورت پزشک، می‌توان از برخی پاک‌کننده‌های غیرصابونی و ملایم نیز استفاده کرد.

حال که حرف از شستشوی صورت نوزاد به میان آمده، بد نیست که مقاله «طریقه شستن نوزاد» را به شما معرفی کنیم. شما در این مقاله، می‌توانید طریقه صحیح، اصولی و ایمن شستشوی نوزاد را به صورت جامع و کامل، فرا بگیرید!

استفاده از شوینده‌های سازگار با پوست نوزاد

برای شستشوی صورت نوزاد، بهتر است که فقط و فقط از پاک‌کننده‌های ملایم و سازگار با پوست حساس نوزاد استفاده کنید. استفاده از شامپو و صابون مخصوص بزرگسالان، می‌تواند جوش صورت یا آکنه نوزادی را بدتر کند.

به علاوه، استفاده از فرآورده‌هایی که حاوی ویتامین آ، رتینوئید یا اریترومایسین هستند نیز به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، مگر به دستور پزشک متخصص.

عدم تحریک پوست و آکنه

شستشوی صورت نوزاد، باید بسیار ملایم و لطیف و البته به آرامی انجام شود. در صورتی که لیف و یا حوله به صورت خشن و یا بیش از حد روی پوست بمالید، ممکن است جوش صورت نوزاد را تشدید کند.

به علاوه، دستکاری کردن آکنه روی صورت نوزاد نیز می‌تواند به همان اندازه، نتیجه عکس به همراه داشته باشد. پوست نوزاد از پنبه نیز لطیف‌تر و حساس‌تر است؛ پس باید احتیاط‌های لازم را به جا آورد.

استفاده از دارو و پماد برای جوش نوزاد

استفاده از دارو و یا پمادهای مخصوص، آخرین راهکار برای درمان جوش صورت نوزاد است و فقط و فقط باید توسط پزشک متخصص تجویز شود و والدین به هیچ وجه نباید به سراغ پمادهای ضد جوش و حتی لوسیون‌های بروند!

پماد برای جوش نوزاد، تنها در صورتی تجویز می‌شود که آکنه نوزادی، به مراحل جدی و شدید رسیده باشد و موجب التهاب فراوان و ناراحتی نوزاد شده باشد.

در چنین مواردی، پزشک ممکن است برای درمان، استفاده از لوسیون‌ها و پمادهای حاوی «بنزویئل پروکساید 2.5 درصد» را تجویز کند. یا در موارد حادتر، هم برای درمان جوش و هم برای جای جوش، ممکن است از «اریترومایسین» یا «ایزوترتینئین» استفاده کند.

لوسیون‌ها و شوینده‌های و شامپوها بسیار مهم هستند، زیرا سلامت پوست نوزاد دلبند شما، مستقیما به آن‌ها بستگی دارد. در «راهنمای خرید سیسمونی» به طور کامل خواهید دید که کدام شوینده‌های و لوسیون‌های بهداشتی را باید برای نوزاد خود، خریداری نمایید.

روش‌های خانگی برای درمان جوش صورت نوزاد

استفاده از روش‌های درمان خانگی جوش نوزاد، چندان توصیه نمی‌شود؛ زیرا که ممکن است اصلا بازدهی و تاثیر خاصی نداشته باشند. اما اگر اصرار به استفاده از این روش‌ها دارید، توصیه ما بر آن است که قبل از هر چیز، با پزشک متخصص اطفال مشورت نمایید.

در صورتی که پزشک نیز بابت استفاده از چنین روش‌هایی رضایت داشت، می‌توانید یکی از راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم را با رعایت جوانب احتیاط، انجام دهید و نتیجه را ارزیابی کنید:

استفاده از روغن نارگیل

روغن نارگیل از آن دسته درمان های خانگی جوش نوزاد است که در تمام فرهنگ‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ هرچند که نتایج آن، هنوز به صورت علمی و قطعی، ثابت نشده‌اند. روغن نارگیل به شدت آبرسان و مرطوب‌کننده است. برای استفاده از آن، تنها کافی است که گوله پنبه‌ای را به آن آغشته کنید و به آرامی روی پوست صورت و نواحی جوش، بمالید.

استفاده از شیر مادر

استفاده از شیر سینه مادر نیز یکی از روش‌های درمان خانگی جوش نوزاد است. تحقیقات ثابت کرده‌اند که شیر مادر، حاوی لوریک اسید است و خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری دارد.

برای استفاده از این روش، تنها کافی است که چند قطره از شیر مادر را روی صورت و نواحی جوش‌زده بریزید و سپس صبر کنید تا خودش در مجاورت هوا، خشک شود.

اصلاح خوراک و رژیم غذایی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید خورد و خوراک و رژیم غذایی مادر نیز می‌تواند به صورت مستقیم، روی شیر و نهایتا روی نوزاد تاثیر بگذارد. بعضا یکی از علل جوش زدن صورت نوزاد، تغذیه اشتباه مادر است.

با مشورت پزشک، می‌توانید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و در نهایت به بهبود جوش‌های صورت کودک، کمک شایانی نمایید.

پیشگیری از جوش زدن صورت نوزاد

چنان که گفتیم، بسیار از نوزادان وقتی که به دنیا می‌آیند، جوش صورت نوزاد یا آکنه نوزادی نیز درست چند روز بعد از آن، مشاهده خواهد شد. برای پیشگیری این دسته از آکنه‌ها (تا قبل از 3 ماهگی) پیشگیری خاصی نمی‌توان انجام داد.

اما از طرف دیگر، برای جلوگیری و یا کاهش احتمال بروز این عارضه بعد از سه ماهگی، می‌توانید از چند روش مختلف، استفاده نمایید.

از جمله راهکارهای پیشگیری از جوش صورت نوزاد بعد از سه ماهگی، می‌توان این موارد را نام برد:

• استفاده از موارد بهداشتی بدون رایحه، ملایم و سازگار با پوست نوزاد
• شستن صورت نوزاد به صورت مداوم، به آرامی و در نهایت لطافت، فقط با آب ولرم
• حمام کردن نوزاد به صورت منظم، همراه با مواد بهداشتی مناسب سن او و…

علل بدتر شدن جوش صورت نوزاد

خیلی از مادران، کنجکاو هستند که بدانند چه چیزی می تواند سبب بدتر شدن جوش های ریز صورت نوزاد شود؟

هرچند که گفتیم جوش ریز صورت نوزاد عارضه‌ای چندان جدی به حساب نمی‌آید، اما برخی از عوامل، در صورتی که رعایت نشوند، ممکن است که این عارضه تشدید و بدتر کنند.

از جمله این عوامل، می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

1.  دیر به دیر شستن و در نتیجه تجمع آلودگی روی صورت  نوزاد،
2.  استفاده از محصولات شوینده قوی و ناسازگار با پوست نوزاد،
3.  استفاده از لوسیون برای صورت نوزاد،
4.  دست زدن بیش از حد به صورت نوزاد،
5.  دستکاری جوش‌ها، فشردن و تحریک کردن‌ آن‌ها و…

مدت درمان جوش صورت نوزاد

دانستن این موضوع، بسیار مهم است. به عنوان یک مادر، بدون شک باید بدانید که درمان جوش صورت کودک، چقدر طول می‌کند؟ آیا این مدت طولانی است، یا اینکه ممکن است بسیار سریع و بی‌دردسر خوب شود؟

در جواب این سوال، باید بگوییم که این موضوع، معمولا از دو هفتگی نوزاد شروع می‌شود و تا شش ماهگی، خود به خود درمان می‌شود. اما خب در این میان، برای کوتاه یا بلندتر شدن این دوره، عوامل بسیاری می‌توانند دخیل باشند.

به طور مثال، رعایت نکردن عواملی که در بخش قبلی ذکر شدند، می‌توانندب باعث شوند که جوش صورت نوزاد شما، نه تنها طولانی‌تر شوند، بلکه از بین بردنشان نیز سخت‌تر باشد.

به همین دلیل، باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید و سوالات و دستورات لازم را از خودش بپرسید.

سخن پایانی

این مطلب توسط تیم تحریریه کارینو کیدز تهیه شده است. کارینوکیدز یک فروشگاه آنلاین لوازم سیسمونی نوزاد می باشد. شما می توانید تمام لوازم ضروری نوزاد خود را از فروشگاه ما تهیه کنید.

کارینو کیدز عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی می باشد و همچنین دارای نشان اعتماد می باشد.

سوالات متداول