دانستنی های مادر و کودک
با گرفتگی بینی نوزاد چه کنیم؟ + علل و 10 راهکار برای رفع آن
راهنمای مطالعه
گرفتگی بینی نوزاد، زمانی رخ می‌دهد که مخاط بینی، در داخل بینی جمع شده و راه تنفس را محدود و یا به صورت کلی مسدود کنند. این عارضه، جزیی از طبیعت بدن است؛ در حقیقت، بدن برای اینکه بینی را از عوامل خارجی، مثل ویروس یا آلودگی حفظ نماید، آن را با مخاط داخلش مسدود می‌سازد. اما برای نوزاد، عوارض و سختی‌اش می‌تواند بیشتر از منافعش باشد؛ زیرا که با گرفتگی بینی، تنفس هم به طبع تحت تاثیر قرار گرفته و همین عامل، باعث می‌شود تا نوزاد به هنگام غذا خوردن، دچار مشکل شود.
گرفتگی بینی نوزاد به صورت خفیف، امری است کاملا عادی و طبیعی و جای هیچگونه نگرانی هم ندارد. این گرفتگی معمولا به خودی خود رفع می‌شود، اما چون نوزاد هنوز قدرت از قدرت و توانایی کافی برای رفع این انسداد برخوردار نیست، توصیه می‌شود تا والدین، حواسشان به در تمیز کردن بینی نوزاد نیز باشد.
در این مقاله از مجله «کارینو کیدز» قصد داریم تا از صفر تا صد رفع گرفتگی بینی نوزاد برای شما صحبت کنیم؛ از دلایل بروز آن برایتان بگوییم، نشانه‌های آن را بررسی کنیم و در نهایت نیز، راهکارهایی برای رفع و یا کاهش آن، به شما ارائه دهیم. پس با ما همراه باشید…
کارینو کیدز یک فروشگاه اینترنتی در زمینه سیسمونی نوزاد و یکی از بزرگترین فروشگاه های اینترنتی در این زمینه است و کیفیت تمام محصولات خود را تضمین می کند. همچنین کارینو کیدز دارای مجوز و نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن و تجارت می باشد؛ شما با خیال آسوده می توانید سفارشات خود را ثبت و در سریع ترین زمان درب منزل دریافت کنید.
گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
بعد از مطالعه مقدمه، احتمالا اکنون به خوبی می‌دانید که این عارضه چیست. اما برای توضیح و تفسیر تکمیلی، بگذارید این عارضه را به صورت عمقی نیز بررسی کنیم. گرفتگی بینی نوزاد یا همان انسداد بینی که با نام انگلیسی «Newborn-Congestion» نیز در مجامع تخصصی نیز شناخته می‌شود، عارضه‌ای است بسیار شایع که می‌تواند در بیشتر از 90 درصد نوزادان و کودکان بروز پیدا کند.
همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، گرفتگی بینی نوزاد به صورت خفیف، امری است طبیعی و اصلا جای هیچگونه نگرانی ندارد. در این موارد تنها کافی است تا روزانه، بینی نوزاد توسط مادر تمیز شود؛ زیراکه دستگاه تنفسی نوزادِ تازه متولد شده از توانایی کافی برای انجام این کار، برخوردار نیست.
اگر تمایل دارید در مورد علت گریه های نوزاد و راهکار آن بیشتر بدانید می توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.
انسداد بینی نوزاد، معمولا با علائم بسیاری همراه است؛ مثلا نفس کشیدن با صدای خس خس، یا پریدن شیر در گلو و سختی به هنگام تغذیه، می‌تواند از جمله نشانه‌های این عارضه باشد. به علاوه، زمانی که بینی کودک پر و یا گرفته باشد، تنفس او نیز سریع‌تر می‌شود.
به طور معمول، تنفس نوزاد 40 بار در دقیقه (برای فرد بالغ بین 12 تا 20 بار است) است؛ اما به هنگام گرفتگی بینی نوزاد، حتی از این مقدار نیز افزایش می‌یابد. سعی کنید تعداد نفس‌های کودک را بشمارید؛ اگر تعداد تنفس کودک در حدود 60 بار در دقیقه یا بیشتر از آن بود، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
عوارض گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
خودتان را برای یک لحظه جای نوزاد خود بگذارید و تصور کنید که بینی شما، برای مدتی طولانی گرفته شده است؛ آیا بعد از مدتی کلافه نمی‌شوید؟ آیا بی‌قراری نمی‌کنید؟! نوزاد هم دقیقا از همین مشکلات رنج خواهد برد؛ حتی بدتر و شدیدتر، زیرا که تحمل فرد بالغ و نوزاد، به طبع قابل مقایسه نیست.
از جمله عوارض گرفتگی بینی نوزاد، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- احساس ناخوشایند، کلافگی و بی‌قراری
- تغییر در خلق و خو
- عدم توانایی در تغذیه و مکیدن سینه مادر
- عدم رشد کافی، به هنگام گرفتگی بینی در طولانی مدت
- مشکل در تنفس
عوارض گرفتگی بینی نوزاد بسیار است و می‌تواند برا نوزاد بسیار آزاردهنده باشد. به علاوه، اگر به موقع رفع و رجوع و درمان نشود، می‌تواند عواقب جبران ناپذیری از جمله بیماری‌های مزمن گوش، اختلالات شنوایی، و یا مشکلات گفتاری، آپنه خواب و یا خروپف را نیز به همراه داشته باشد.
علائم گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
همانطور که گفتیم، انسداد بینی نوزاد، می‌تواند علائم بسیاری داشته باشد؛ این علائم، به راحتی توسط خود مادر نیز قابل شناسایی هستند و می‌توان به راحتی و با اندکی دقت، آن‌ها تشخیص داد. شناسایی علائم گرفتگی بینی نوزاد، در درمان و رفع این عارضه، نقش مهمی را ایفا می‌کند.
از جمله نشانه های گرفتگی بینی نوزاد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سفتی و افزایش مخاط بینی نوزاد
- تغییر رنگ، یا بی‌رنگی مخاط بینی نوزاد
- خروپف و خرناس، یا تنفس صدادار (همراه با خس خس) در زمان خواب
- بیدار شدن‌های مکرر به هنگام خواب
- خس خس سینه به هنگام تنفس حتی در زمان بیداری
- عطسه یا سرفه بی دلیل
- تغذیه با زحمت؛ انسداد بینی معمولا مکیدن را برای نوزاد سخت می‌کند.
- تنفس سریع و غیرعادی (در بخش قبلی ذکر شد)
دلایل بروز گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
چنان که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، گرفتگی بینی نوزاد، امری است طبیعی و راهکار دفاعی بدن در برابر عوامل خارجی به شمار می‌رود، پس به عنوان اولین و ابتدایی‌ترین دلیل از دلایل گرفتگی بینی نوزاد، می‌توان به همین مورد اشاره کرد. اما به غیر از این، علل این گرفتگی، می‌تواند طیف وسیعی را شامل شود که شناخت هر یک، می‌توان کمک شایانی به درمان این عارضه بکند.
از جمله علل گرفتگی بینی نوزاد، می‌توان این موارد را نیز برشمرد:
1- عفونت و ویروس
عفونت و بیماری، شایع‌ترین دلایل گرفتگی بینی نوزاد هستند. عفونت‌هایی همچون سرماخوردگی و یا آنفولانزا، از همه شایع‌ترند و معمولا نیز در فصل زمستان (به طور کلی، فصول سر سال) رخ می‌دهند. هر نوع عفونتی که دستگاه تنفسی نوزاد را هدف قرار دهد، معمولا با گرفتگی بینی یا سینه نیز همراه است.
2- آلرژی و حساسیت
آلرژی نیز از دیگر علل شایع گرفتنی بینی نوزاد است و می‌تواند در بین بسیاری از نوزادان، رخ دهد. انسداد بینی در بین نوزادان، می‌تواند در اثر آلرژی به هر چیزی بروز کرده باشد؛ هر چیزی در محیط، مثل الیاف بالش، ملافه، لباس، وجود گل طبیعی یا گرد و خاک، همه می‌توانند علل گرفتگی بینی باشند. اگر گرفتگی بینی در اثر آلرژی باشد، معمولا خارش، عطسه و جوش نیز به همراه دارد.
3- هوای خشک
هوای خشک در خانه نیز از دیگر دلایل گرفتگی بینی نوزاد است. هوای خشک نه تنها برای نوزاد، بلکه برای بزرگسالان هم آزاردهنده است. اگر در شهری خشک زندگی می‌کنید، می‌توانید از بخور در اتاق خواب کودک استفاده نمایید، یا اینکه بینی او را به وسیله‌ی انواع قطره‌های مرطوب‌کننده، تر نمایید و تنفس او را آسان‌تر کنید.
4- وجود جسم خارجی
هرچند که این عامل بسیار نادر است و با مراقبت والدین، درصد بروز آن نزدیک به صفر است، اما باز هم می‌توان آن را به عنوان یکی از علل انسداد بینی نوزاد دانست. از آنجایی که کودکان بسیار کنجکاو هستند، ممکن هر چیزی را وارد بینی خود کنند (مثل دکمه ریز، ذرت، نخود و یا…) و همین جسم خارجی، بعد از مدتی، گرفتگی ایجاد خواهد کرد. به طبع، خارج کردن این اجسام، می‌توان گرفتگی بینی را نیز رفع نماید.
راهکارهای درمان گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
امروزه، روش های رفع گرفتگی بینی نوزاد، بسیار است و خوشبختانه خیلی از آن‌ها، اصلا نیازی به مراجعه به پزشک هم ندارند و به راحتی در خانه درمان می‌شوند. درمان انسداد بینی نوزاد، به راحتی ممکن است و حتی ابزار لازم برای آن نیز، به راحتی در دسترس است.
از جمله روش های رفع انسداد بینی نوزاد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- استفاده از آب نمک یا سرم نمکی
حتما به یاد دارید، از قدیم‌الایم، هر زمان که مریض می‌شدیم و بینی‌مان می‌گرفت، پزشکان و حتی مادران توصیه به استفاده از آب نمک می‌کردند. این روش را برای نوزاد نیز می‌توان در پیش گرفت. استفاده از آب نمک برای رفع گرفتگی بینی نوزاد، بسیار متداول است؛ چکاندن دو سه قطره آب و نمک، می‌تواند به رفع این گرفتگی، کمک شایانی کند.
2- استفاده از شیر مادر
شیر مادر نیز به عنوان درمان گرفتگی بینی نوزادان در طب سنتی شناخته می‌شود. به این صورت که توصیه می‌شود درست مثل همان آب نمک، حدودا دو یا سه قطره از شیر مادر را بینی نوزاد بچکانید و سرش را بالا بگیرید تا شیر، بیرون نریزد. این کار، مخاط بینی را تر و شل کرده و از گرفتگی مجدد جلوگیری می‌کند.
3- استفاده از ویکس بینی
ویکس بینی، هم برای بزرگسالان کاربرد دارد و هم یکی از راه های رفع گرفتگی بینی نوزاد است. این پماد، در حقیقت پماد ضد احتقان است و در همه‌ی داروخانه‌ها نیز پیدا می‌شود. این پماد، از ترکیب موادی چون اکالیپتوس، منتول و کافور درست شده است و تنفس را بسیار آسان می‌کند، اما در حقیقت، نقشی در باز کردن گرفتگی، ایفا نمی‌کند. گفتنی است که این پمادهای آرام‌بخش، ضدباکتری و ضدالتهابی نیز هستند.
4- استفاده از روغن بادام
از دیگر روش‌های درمان گرفتگی بینی نوزادان در طب سنتی، استفاده از روغن بادام شیرین است. استفاده از روغن بادام شیرین برای گرفتگی بینی نوزاد، بسیار جالب توجه است؛ زمانی که نوزاد دچار احتقان بینی می‌شود، متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند که بر روی سر نوزاد (بالای سرش، دقیقا همان قسمتی که نرم است و فرو می‌رود) را روغن بادام شیرین بمالیم و سپس آن را با کلاهی نازک یا پارچه لطیف بپوشانیم. این کار، از گرفتگی مجدد بینی، جلوگیری می‌کند.
5- قرار دادن بخور در اتاق نوزاد
همانطور که گفتیم، خشک بودن هوای اتاق از جمله مهم‌ترین دلایل گرفتگی بینی نوزاد است. به علاوه، این روش یکی از درمان گرفتگی بینی نوزادان با روش های خانگی نیز هست. قرار دادن یک دستگاه بخور سرد، در اتاق نوزاد و یا بالای سر او، می‌تواند گرفتنی بینی را تا حد زیادی کاهش داده و تنفس او را به خصوص در شب، بهبود ببخشد. توجه داشته باشید که این دستگاه بخور را باید به صورت روزانه تمیز کنید و هر روز، آب ان را نیز عوض کنید.
6- حمام و بخار آب گرم
استفاده از بخار آب گرم قبل خواب نیز، معجزه می‌کند! این کار نه تنها باعث باز شدن بینی کودک و رفع انسداد بینی او می‌شود، بلکه به خواب راحت و بی‌دردسر کودک نیز کمک شایانی می‌کند. برای استفاده از این روش، ابتدا حمام را حسابی گرم کنید و بگذارید بخار در آن جمع شود. سپس به مدت 15 تا 20 دقیقه، کودک را به حمام برده، همانجا بمانید. این کار خشکی بینی و گرفتگی آن را رفع می‌نماید.
7- استفاده از پوآر بینی
پوآر بینی، نام‌های بسیاری دارد و با اسم‌های مختلفی شناخته می‌شود: از جمله آسپیراتور بینی، هواکش یا دستگاه مکش. کاربرد این دستگاه نیز به اندازه اسمش، بسیار زیاد است و می‌توان از آن نهایت استفاده را برد. این دستگاه، به شکل یک ظرف بوده و سر آن نیز نوکی دراز و نرم دارد. ابتدا باید آن را دست گرفته، محفظه آن را بفشارید و بعد به آرامی، نوک آن را وارد بینی نوزاد کرده و آن را رها کنید. محتویات بینی و مخاط اضافی، به درون دستگاه کشیده می‌شوند. استفاده از دستگاه مکش، بسیار آسان است و مزایای بسیاری دارد. حتی می‌توانید استفاده از قطره بینی و ساکشن (مکش) را با هم انجام دهید، تا این روند، آسان‌تر شود.
8- تمیز کردن بینی به صورت دستی
از دیگر روش های رفع گرفتگی بینی نوزاد، تمیز کردن بینی به صورت دستی و توسط مادر است. در این روش، باید به کمک یک ابزار مخصوص، محتویات و مخاط اضافی را از بینی نوزاد خارج کرد. این کار معمولا با استفاده از سوزن پلاستکی بزرگ، یا گوش پاک‌کن، پنبه و آب گرم انجام می‌شود. هرچند که این روش ممکن است کمی برای نوزاد و مادر سخت باشد، اما در عوض، نتایج آن واقعا خوب است و به بهبود تنفس کمک می‌کند.
9- مصرف مایعات بیشتر
اگر منشا گرفتگی بینی نوزاد، سرماخوردگی است، استفاده از مایعات بیشتر، می‌تواند در کاهش و یا رفع انسداد بینی، بسیار موثر باشد. مایعات گرم، نظیر آب میوه گرم، می‌تواند علاوه بر گلودرد و خلط گلو، در رفع گرفتگی بینی نیز مفید باشد. البته این روش، بیشتر برای کودکان 6 ماه به بالا توصیه می‌شود. استفاده از چای بابونه نیز راهکار دیگری برای رفع انسداد بینی نوزادان است که البته تنها برای کودکان بالای 1 سال مناسب است.
10- خرید اسپری بینی
به عنوان آخرین راه حل برای رفع گرفتگی بینی نوزاد، می‌توانید استفاده از اسپری بینی را نیز امتحان کنید. اسپری بینی، بهتر است که تنها توسط پزشک تجویز شود و به صورت خودسر، تهیه نشود. معمولا اگر دلیل بروز احتقان، حساسیت باشد، پزشک اسپری بینی را تجویز می‌کند. برای استفاده از اسپری، بهتر است که ابتدا کمی بینی را تر کنید، سپس از اسپری استفاده کرده و در نهایت، بینی را تمیز کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم، گرفتگی بینی نوزاد، مسئله‌ای چندان جدی نیست و می‌توان به کمک راهکارهای خانگی رفع گرفتگی بینی نوزاد، آن را به راحتی درمان کرد. اما در مواقعی، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنیم.
با مشاهده علائم زیر، زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده و حتما باید از متخصص کمک بگیرید:
- افزایش تنفس نوزاد به 60 بار در دقیقه
- تب و بالا رفتن دمای بدن
- راش و التهاب پوستی
- تورم در ناحیه پیشانی، چشم، گونه و اطراف بینی
- عدم بهبودی گرفتگی بینی بعد از 2 هفته
- زحمت شدید به هنگام تغذیه یا کاهش اشتها
- بدخلقی و بی‌حوصلگی، گریه و عصبانیت غیرعادی
سخن پایانی
فروشگاه اینترنتی سیسمونی و لوازم کودک کارینو کیدز عضو اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی می باشد و همچنین دارای مجوز و نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن و تجارت می باشد؛ و شما با خیال آسوده می توانید خرید های خود را انجام دهید.
جدیدترین لباس های نوزادیخرید لباس نوزادی
لباس نوزاد و کودک
سرهمی نوزاد
لباس دوتکه و سه تکه
لباس دوتکه و سه تکه
لباس نوزاد و کودک
بادی نوزاد
بادی نوزاد
پیشبند کودک
مشاهده لوازم خواب نوزاد
سوالات متداول
زمانی که بینی نوزاد، به وسیله مخاط اضافی، راه تنفس را محدود و یا مسدود کند، می‌گوییم نوزاد دچار گرفتگی بینی است.
خشکی هوا، سرماخوردگی، عفونت، آلرژی و حساسیت، و یا وجود جسم خارجی در بینی، از دلایل گرفتگی بینی نوزاد است.
بدخلقی، بی‌قراری و کلافگی، مشکلات عمده در غذا خوردن، تنفس سخت، مکیدن سینه با زحمت، بی‌اشتهایی و… همه از عوارض این گرفتگی هستند.
استفاده از سرم آب و نمک، استفاده از شیر مادر، استفاده از بخور سرد در اتاق نوزاد، استفاده از پوآر بینی و… از جمله روش‌های درمان گرفتگی بینی است.
برای استفاده از بخور، کدوم نوع بخور بهتره؟ سرد یا گرمش؟ می‌خوام برای سیسمونی دخترم بخرم براش.
سلام دوست عزیز. استفاده از بخود سر بهتر است و نتایج آن، پایدار است. در حالی که از بخور گرم، صرفا به صورت موقت می‌توان برای رفع گرفتگی بینی استفاده کرد.
من بارها و بارها برای گرفتگی بینی دخترم بردمش دکتر… بهترین راهکار همون قطره ریختن رو گفتن و منم با همون رفع کردم…
بخور سرد خیلی خوبه، من برای خودم هم استفاده می‌کنم. موقعی که سرما دارم واقعا معجزه است.
درود دوست عزیز. بخور سرد را بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند. می‌توانید آن را در طول شب روشن گذاشته و با چند قطره اکالیپتوس، گرفتگی بینی را به راحتی رفع کنید.
من هر کاری رو امتحان کردم گرفتگی بینی بچه‌ام خوب نشد… چیکار باید کنم؟ البته اینم اضافه کنم، فکر می‌کنم به چیزی حساسیت داره، چون دور گردن و صورتش بعضی اوقات قرمزه.
سلام دوست عزیز. مطمئن باشید که گرفتگی بینی نوزاد شما، بدون شک به دلیل حساسیت است. اگر رختخواب فرزند شما از پر یا پشم است، آن را با مشورت پزشک عوض کنید و از الیاف مصنوعی استفاده کنید. یا اگر فکر می‌کنید به لباس خاصی حساسیت دارد، آن لباس را تنش نپوشانید.
شما واقعا شیر مادر رو توصیه می‌کنید؟ من از دکترم پرسیدم، ولی مخالف بود باهاش.
درود دوست عزیز. علم روز، استفاده از شیر مادر را نهی می‌کند، زیرا در مواردی می‌تواند منجر به عفونت شود. از همین روی، بهتر است که آن را به کار نبرید. ما صرفا برای اطلاع‌رسانی آن را در این مقاله ذکر کرده‌ایم.