دانستنی های مادر و کودک
همۀ آن چیزی که باید درباره بند ناف نوزاد بدانید
راهنمای مطالعه
نوزاد زمانی که هنوز در شکم مادر خود است، توسط بند ناف تغذیه میشود و از همین روی، بند ناف، از جمله حیاتی‌ترین اعضا به حساب می‌آید. بعد از تولد، این بند از نزدیکی بدن بریده شده و بعد از مدتی نیز خشک شده و می‌افتد. از نظر بسیاری از مادران، از تولد به بعد دردسرهای خاص خودش را دارد و بند ناف نوزاد، مراقبت‌های آن نیز خود یکی از همین مسائل است.
امروز در این مقاله از وبسایت «کارینو کیدز» قصد داریم تا درباره بند ناف نوزاد برای شما صحبت کنیم و هر آن چیزی را که باید درباره‌اش بدانید، به شما آموزش دهیم.
هرچند که مراقبت از بند ناف نوزاد اصلا سخت و پیچیده نیست، اما لازم است که از نکات و حقایقی در این مورد، آگاه باشید. پس تا انتهای مقاله همراه ما بمانید.
کارینو کیدز عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی می باشد و دارای مجوز نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صنعت و معدن و تجارت می باشد؛ و شما مشتریان عزیز با خیال راحت می توانید از ما خرید کنید.
بند ناف نوزاد چیست و چه اهمیتی دارد؟
زمانی که نوزاد در شکم مادر خود است، به طور طبع نیازمند روشی خاص از تغذیه است تا به اندازه کافی رشد و نمو داشته باشد. این کار از طریق اندامی به اسم «جفت» انجام میشود.
جفت به دیواره داخلی رحم مادر متصل است و وظیفه تغذیه نوزاد، بر عهده این عضو شگفت‌انگیز است. جفت به وسیله لوله خاصی به بدن نوزاد متصل میشود و مواد غذایی را به بدن نوزاد، منتقل می‌کند.
این لوله به خصوص، همان بند ناف است که از پایین شکم، وارد بدن نوزاد شده و مواد مغذی نیز دقیقا از همین راه، وارد بدن نوزاد میشود.
اگر کنجکاوید که بدانید چه زمانی بند ناف نوزاد بریده می شود؟ باید در جواب بگوییم که بعد از تولد، بند ناف نوزاد بریده میشود. به طبع برای جدا کردن نوزاد از بدن مادر، این امر ضروری است.
قطع کردن بند ناف نوزاد، توسط پزشک مخصوص و به هنگام زایمان اتفاق می‌افتد و در کمال تعجب، باید بدانید که کاملا بدون درد است. معمولا مقداری از بند ناف، در حد چند سانتی‌متر، روی بدن نوزاد باقی می‌ماند. این مقدار باقی مانده نیز بعد از مدتی خشک شده و می‌افتد.
زمان افتادن بند ناف نوزاد
چنان که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، بند ناف نوزاد بعد از آنکه بریده شد، بعد از چند روز خشک شده، و خود به خود می‌افتد. بسیاری از مادران در این دوره کنجکاو هستند بدانند که اصلا بند ناف نوزاد کی میفته؟ در جواب این سوال، بند بند را با دقت مطالعه فرمایید.
بند ناف نوزاد در 3 روز اول پس از تولد، کاملا مرطوب است، اما بعد از آن، به صورت طبیعی، شروع به خشک شدن می‌کند.
زمانی که به خوبی خشک شد، بند ناف خواهد افتاد. این افتادن، تا می‌تواند زمان متغیری داشته باشد؛
گاهی بین 7 الی 10 روز به طول می‌انجامد و گاها نیز تا 21 روز طول خواهد کشید.
به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند که برای افتادن بند ناف نوزاد، چندان عجله نداشته باشید، زیرا که این بند، در نهایت خواهد افتاد.
نحوه مراقبت از بند ناف نوزاد در این دوران هرچند بسیار ساده است، اما بسیار اهمیت دارد. بعد از اینکه بند افتاد، معمولا زخم کوچکی بر جای آن باقی می‌ماند. این زخم نیز بعد از چند روز بهبود می‌یابد و اصلا جای نگرانی ندارد.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که در بخش قبلی هم به آن اشاره کردیم، مراقبت از بند ناف نوزاد بسیار سهل است و اصلا هم جای هیچگونه نگرانی نخواهد داشت؛ زیرا که بند ناف نوزاد، بالاخره خواهد افتاد.
اما در موارد، در صورت مشاهده برخی از علائم غیرعادی، لازم است که با پزشک متخصص کودکان، مشورت کرده و یا به صورت حضوری، به مطب مراجعه کنید.
در صورت مشاهده علائم زیر در بند ناف نوزاد، به پزشک مراجعه کنید:
- طولانی شدن دوره افتادن بند ناف نوزاد، در صورتی که بیشتر از 4 هفته طول بکشد،
- مشاهده تورم و التهاب، در پوست اطراف بند ناف نوزاد،
- احساس بوی نامطبوع در اطراف بند ناف نوزاد، یا مشاهده خروج ترشحات زرد رنگ،
- اگر میزان ترشح بند ناف، بیشتر از میزان عادی و همیشگی باشد،
- بی‌قراری و گریه نوزاد، در صورت لمس کردن پوست اطراف بند ناف،
- مشاهده خونریزی در اطراف بند ناف نوزاد، چه قبل از افتادن، چه بعد از افتادن آن
لازم است توجه داشته باشید، بعد از اینکه بند ناف نوزاد افتاد، ممکن است با مقداری خونریزی نیز همراه باشد. این زخم و خونریزی به دنبال آن، بسیار خفیف و اندک است و به سرعت بند می‌آید. اما در صورتی که این خونریزی ادامه‌دار شود، لازم است که سریع به پزشک مراجعه کنید!
نحوه مراقبت از بند ناف نوزاد
همانطور که در بخش‌های قبلی نیز یکی دو بار این موضوع را ذکر کردیم، بعد از زایمان و تولد تا زمان افتادن بند ناف نوزاد، لازم است که مراقبت‌های خاصی را به جا آورید تا نوزاد دچار مشکلات مختلف و یا عفونت بند ناف نشود.
نحوه مراقبت از بند ناف نوزاد بسیار آسان است، اما انجام آن نیز به همان اندازه، حائز اهمیت است.
از جمله مراقبت های بند ناف نوزاد، عبارتند از:
- زمانی که نوزاد را پوشک می‌کنید، آن را زیر بند ناف ببندید تا بند ناف، به ادرار نوزاد آغشته نشود.
- طریقه بستن بند ناف نوزاد مهم است، باید به گونه‌ای باشد که هوا به خوبی به آن برسد.
- به علاوه، هنگام بستن پوشک، بهتر است که آن را تا بزنید تا هوا به خوبی به بند ناف برسد و روند خشک شدن آن را سرعت ببخشد.
- زمانی که نوزاد در خانه است، سعی کنید از پوشاندن لباس زیاد به تن او خودداری کنید، زیرا روند خشک شدن بند ناف را به تعویق می‌اندازد.
- برداشتن گیره بند ناف نوزاد، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
- استفاده از ناف بند، برای بستن بند ناف هم چندان توصیه نمی‌شود. (ناف بند نوزاد از جمله وسایل ست های بیمارستانی نوزاد است.)
- به طور کلی، سعی داشته باشید تا بند ناف نوزاد، همیشه تمیز و خشک باشد.
- از دست زدن به بند ناف و یا کشیدن آن به بهانه افتادن سریع‌تر، مطلقا خودداری کنید.
- حتی اگر بند ناف به یک مو بند بود، از دستکاری و کندن آن خودداری کنید.
- به هیچ وجه بند ناف نوزاد را به موادی همچون بتادین و یا روغن، آغشته نکنید.
- استفاده از الکل برای تمیز نگه داشتن بند ناف نوزاد، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
- تا زمانی که بند ناف نوزاد نیفتاده، از غوطه‌ور کردن نوزاد در آب و یا شستن آن ناحیه در حمام، خودداری کنید.
- برای شستن نوزاد، می‌توانید از اسفنج یا لیف مخصوص شستشو استفاده نمایید؛ اما اطراف بند را به هیچ وجه خیس نکنید.
- حتی بعد از افتادن بند ناف نیز، لازم است که از شستن داخل ناف تا یک سال، خودداری نمایید.
- ترشح بند ناف، به اندازه کم، کاملا طبیعی است، تنها لازم است که آن را با یک دستمال کاملا تمیز، رفع نمایید.
- مشاهده خونابه نیز در اطراف بند ناف، تا مقدار کم آن، کاملا طبیعی است.
- برای تمیز کردن بند ناف نوزاد، خود، از پنبه استفاده نکنید، زیرا ممکن است الیاف آن باقی مانده و ایجاد عفونت نماید.
توصیه میشود که برای تمیز کردن نوزاد، از لیف و یا اسفنج مخصوص استفاده کنید. این دو، از مهم‌ترین اقلام سیسمونی نوزاد به شمار می‌روند
مشاهده لوازم حمام نوزاد
عفونت بند ناف نوزاد
گاهی اوقات در اثر مراقبت نادرست از بند ناف، ممکن است که این ناحیه، دچار چرک و عفونت شود. چرک و عفونت بند ناف نوزاد، در مراحل ابتدایی چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند و جای نگرانی ندارد؛ اما اگر نادیده گرفته شود و سهل‌انگاری جای هوشیاری را بگیرد، ممکن است این عفونت وارد خون شده و به سلامت نوزاد، آسیب جدی وارد نماید.
علائم عفونت بند ناف نوزاد، به شرح زیر است:
- تورم و سفت شدن ناحیه اطراف بند ناف نوزاد
- قرمزی و التهاب غیر طبیعی
- تب کردن نوزاد، یا بدحالی و بی‌قراری او
- ترشحات رنگی و غیرعادی، حتی بعد از افتادن بند ناف
- بوی بد و نامطبوع اطراف بند ناف
- دیر شدن موعد افتادن بند ناف (بیشتر از یک ماه)
برای درمان عفونت بند ناف نوزاد در مراحل اولیه، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید؛ گاها پیش می‌آید که عفونت بند ناف نوزاد بعد از افتادن رخ دهد.
معمولا در این مواقع، پزشک داروهای مخصوصی را برای درمان این عارضه تجویز می‌کند و پماد برای ناف نوزاد، از جمله همین داروهاست. این پماد، آنتی بیوتیک موضعی یا همان تتراسایکلین است. گاها استفاده از آب و نمک رقیق نیز تجویز میشود.
همه چیز باید با دستور پزشک باشد. در موارد حاد، ممکن است بستری در بیمارستان و تزریق آنتی بیوتیک وریدی نیز تجویز شود.
با بند ناف نوزاد چه کنیم؟
اکنون می‌دانیم که قبل از افتادن، باید بند ناف نوزاد را چکار کنیم. اما سوال اینجاست، بعد از افتادن ناف باید آن را چه کار کنیم؟ و اصلا بند ناف نوزاد را کجا بیندازیم؟
در زمان‌های قدیم و البته هنوز هم در بین برخی از خانواده‌های سنتی، رسم بر آن است که بند ناف را بعد از افتادن در نقطه‌ای دفن می‌کنند، یا در اماکن متبرک و مقدس می‌اندازند؛ به امید آنکه نوزاد در آینده، خوشبخت و خوش اقبال شود.
اما خب همگی خوب می‌دانیم که این رسم، خرافات بوده و امروزه، از بند ناف، می‌توان استفاده‌های بهتری داشت.
اگر می‌پرسید که بند ناف نوزاد را کجا باید انداخت، ما جواب می‌دهیم: هیچ جا! بهتر است که آن در مراکز پزشکی ذخیره کنید!
نحوه ذخیره کردن خون بند ناف نوزاد
بعد از خواندن بخش قبلی، احتمال این سوال برایتان مطرح شده که چگونه خون بندناف نوزاد خود را ذخیره کنیم؟ و یا اینکه اصلا خون بند ناف نوزاد برای چه کسانی قابل استفاده است؟ جواب بسیار ساده است و در ادامه این بخش، به طور خلاصه برایتان مطرح خواهیم کرد.
برای نگهداری و ذخیره خون بند ناف نوزاد خود، لازم است که بانک ذخیره خون مراجعه نمایید. با جستجویی ساده در اینترنت، می‌توانید نزدیک‌ترین مرکز به خود را پیدا کنید.
در ایران هم بانک ذخیره عمومی (دولتی) داریم و هم بانک خصوصی که به طبع، هزینه‌هایی را برای شما به همراه خواهد داشت. این مراکز، با انجام آزمایش‌های لازم، از سلامت کامل مادر و نوزاد اطمینان حاصل کرده و سپس، بند ناف نوزاد شما را ذخیره می‌کنند.
ذخیره بند ناف نوزاد، بعدا می‌توان منبعی برای استخراج سلول‌های بنیادی باشد. حال این سوال مطرح میشود که این سلول‌ها در درمان چه بیماری‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا اینکه خون بند ناف برای چه کسانی استفاده میشود؟
موارد استفاده از خون بند ناف نوزاد و سلول‌های بنیادی آن، به شرح زیر است:
- درمان انواع بیماری‌ها و یا ضایعات عصبی
- برای درمان و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده قلبی و استخوانی
- برای درمان سوختگی‌های حاد و ضایعات پوستی
- برای ترمیم و درمان مشکلات لوزالمعده و ترشح انسولین و…
سخن پایانی
در این مقاله در مورد موضوع مراقبت از ناف نوزاد صحبت کردیم. این مطلب توسط تیم فروشگاه اینترنتی کارینو کیدز آماده شده است.
کارینو کیدز در زمینه خرید سیسمونی، خرید لباس نوزاد و تمام مایحتاج نوزاد فعالیت می کند.
جدیدترین لباس های نوزادیخرید لباس نوزادی
لباس نوزاد و کودک
سرهمی نوزاد
بادی نوزاد
بادی نوزاد
لباس دوتکه و سه تکه
لباس دوتکه و سه تکه
لباس دوتکه و سه تکه
سوالات متداول
بند ناف نوزاد، در حقیقت لوله‌ای است که به جفت متصل شده و وظیفه تغذیه نوزاد را بر عهده دارد.
معمولا بعد از سه روز شروع به خشک شدن می‌کنند و بعد از 15 الی 20 روز، خود به خود می‌افتد.
خیر، این کار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و از هرگونه دستکاری بند ناف نوزاد باید خودداری کرد.
تنها استفاده از دستمال مرطوب و اسفنج مخصوص کافی است. هیچ شوینده‌ای، الکل و یا روغنی نباید به کار برد.
سلام و تشکر از مقاله خوب و جامع… میشه بفرمایید که مزایا و خطرات تاخیر در بریدن بند ناف چیست؟ مرسی
تاخیر در بریدن بند ناف نوزاد، معمولا در هنگام زایمان رخ می‌دهد که نهایتا تا ۵ دقیقه به طول می انجامد. این کار باعث میشود که خون بیشتری از جفت وارد بدن نوزاد شود و ذخیره خون بدن نوزاد افزایش یابد.
برای ذخیره خود بند ناف پسرم کجا باید اقدام کنم؟ شما مرکز مناسبی میشناسید؟
سلام به شما، مرکز رویان، یکی از مراکز مطمئن برای ذخیره خون بند ناف نوزاد است. قبل از تولد نوزاد، لازم است که هماهنگی‌های لازم را با این مرکز انجام دهید.
برای تمیز کردن بند ناف می‌تونم از الکل استفاده کنم؟ مادرم خیلی اصرار داره که چیزی نمیشه.
سلام، بهتر است که برای تمیز کردن بند ناف نوزاد، از هیچ چیز استفاده نکنید. به علاوه، برای اطلاع دقیق، توصیه میشود که فقط با پزشک متخصص خود تبادل نظر نمایید.
سلام، برای تمیز کردن بند ناف نوزاد میشه از پد یا گاز استریل استفاده کرد؟ برای بستنش چطور؟
سلام، بستن بند ناف با گاز اصلا توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است باعث عفونت و چرک شود. برای تمیز کردن تنها کافی است از دستمال کاملا تمیز و مرطوب استفاده کنید.